Een veelgestelde vraag die we vaak te horen krijgen is: ‘Welke plectrum heb ik nodig’? Hier is niet makkelijk een kort antwoord op te geven. Het bespelen van een gitaar lukt in principe met iedere plectrum. Sterker nog, met alleen de vingers gaat het ook. Waarom hebben we dan een gitaar plectrum nodig en welke plectrum is nou de geschikte? Ik ga het proberen uit te leggen in niet al te lange bewoordingen.
Ik ben de laatste decennia als gitarist met allerlei soorten muzikale situaties in aanraking gekomen. Het is echt zo dat je met maar één gitaar plectrum uit de voeten kunt, maar onderaan de streep is er ook altijd een plectrum die voor een bepaalde situatie meer geschikt is. Dat kan door de vorm komen, door het gebruikte materiaal en niet in de minste mate door de dikte.
Dikte van de plectrum
Ben je een beginnende gitarist dan zou ik me niet al te druk maken over de diversiteit in plectra en zou ik kiezen voor een plectrum die geschikt is voor strumming (slaggitaar). Want dat is waar de meeste beginnende gitaristen mee bezig zijn. Hierom raad ik een beginner in onze gitaarcursus een plectrum aan die qua dikte ergens rond de 0.6mm zit. Waarom? Omdat ik vind dat deze dikte het perfecte midden is tussen te dun en te dik. Dit is natuurlijk erg persoonlijk, maar een 0.6mm plectrum is in mijn ogen een all-round plectrum.
Materiaal van de plectrum
Er zijn allerlei materialen te vinden waarvan plectra gemaakt zijn. Hout, Bot, Hoorn, Plastic, Vinyl, Rubber etc… Ieder materiaal heeft z’n eigen karakter en zal jouw gitaar anders doen laten klinken. Echter, als beginnende gitarist schiet dit vaak z’n doel voorbij. Ik raad de beginnende gitaristen altijd een plectrum van vinyl of tortex aan. Deze zijn van het merk Dunlop. De tortex plectra zijn de meest gebruikte plectra ter wereld. Ikzelf gebruik liever de vinyl versie van Dunlop. Maar nogmaals, dat is persoonlijk.
Toepassing van de plectrum
Om wat duidelijkheid te verschaffen zal ik toch wat toepassingen schetsen en uitleggen waarom ik 20 soorten plectra gebruik. Ik ben van mening dat een dunne plectrum altijd meer geschikt is als je slaggitaar speelt. En dan misschien zelfs wel een 0.5mm of dunner. Soms voelt dat aan als papier, maar voor deze toepassing kan dat ontzettend fijn klinken. Komt er nou bijvoorbeeld ook een solo voorbij in zo’n lied, dan is deze plectrum misschien te dun en kun je beter een iets dikkere kiezen.
Als er echt expressieve lijnen gespeeld moeten worden zoals je bijvoorbeeld in gypsy-jazz tegenkomt, dan wil je vaak weer een extreem dikke plectrum van een ander materiaal. Dit zou bijvoorbeeld plastic kunnen zijn en dan 2-3mm dik. Dit geeft een totaal ander karakter aan een gitaar.
Verschillende geluiden door plectrum
Veel jazzgitaristen gebruiken bijvoorbeeld een wat kleinere, dikkere plectrum. Die geeft een wat rondere toon. Juist om die reden. Soms kun je er ook voor kiezen om een plectrum om te draaien zodat je met de wat bredere achterkant speelt. Dit geeft ook al een ander geluid. Gitarist ‘the Edge’ van U2 speelt met de achterkant van zijn plectrum. Dit is een plectrum waar een ruwe kant aan zit zodat bij normaal gebruik de plectrum wat minder snel uit je hand valt. ‘the Edge’ gebruikt de achterkant omdat dit een soort ‘randje’ aan z’n geluid geeft. Is ook weer een manier om een ander geluid te krijgen. Gitarist ‘Brian May’ van Queen gebruikt een muntstuk van nikkel. Dit zorgt weer voor wat meer boventonen bij een gitaar. Onderaan de streep is er geen goed of slecht en komt het allemaal neer op persoonlijke voorkeur. Ben je een wat meer ervaren gitarist, dan zul je ongetwijfeld een wat grotere collectie plectra bezitten. Waarom? Omdat een ervaren gitarist dat waarschijnlijk ook gebruikt. Dus het kan allemaal met 1 gitaar plectrum, maar soms is het net wat mooier om te kunnen kiezen.
Hoe houd je een gitaar plectrum vast
Het klinkt misschien als een no-brainer, maar voor beginnende gitaristen, de juiste manier om een gitaar plectrum vast te houden is een van de belangrijkste dingen om te leren. Je zou verbaasd zijn over de manier waarop een onjuiste techniek je enthousiasme om te spelen kan belemmeren. Een greep die te strak is kan kramp veroorzaken, terwijl een die te los is zal wiebelen en uit je hand zou kunnen vliegen. Als je je plectrum hebt, zorg er dan voor dat je tokkelhand ontspannen is. Breng je wijsvinger en duim zachtjes samen en sluit je andere drie vingers naar je handpalm toe. Schuif het plectrum tussen de duim en de buitenste rand van de wijsvinger, zodat de wijsvinger naar beneden wijst naar de punt van het plectrum zonder er overheen te steken. Houd het plectrum stevig vast, maar niet te stevig. Er moet een stevige hoeveelheid duim bovenop het plectrum zijn om te voorkomen dat het verschuift tijdens het spelen - als je tokkelt, zul je een groter deel van het plectrum blootgesteld willen hebben. Met een minder blootliggend plectrumoppervlak kun je een betere nauwkeurigheid geven om enkele noten te raken. Met het plectrum goed in de hand, ben je klaar om te beginnen spelen. Wil je meer leren over je plectrum en hoe je deze gebruikt? Bekijk dan onderstaande video. En als je nog geen lid bent van Sixstrings, klik dan hier voor de gratis proefles.
Getagd"plectrum",
"gitaar plectrum",
"duimplectrum",
